CSS Transitions, czyli efekty przejścia w CSS

W wersji Firefoksa obecnie oznaczanej jako 3.7 pojawi się wsparcie dla efektów przejścia (ang. transitions) w CSS. Czym są efekty przejścia? W momencie zmiany stanu danego elementu (np. zmiany pseudoklasy, jak :hover, albo zmiany stylu wywołanej np. z poziomu JavaScriptu) wskazane własności CSS zmienią swe wartości w sposób płynny, a nie skokowy.

CSS Transitions pojawiły się najpierw w silniku WebKit, a od niedawna obsługuje je także silnik Gecko 1.9.3. Apple zgłosiło specyfikację CSS Transitions do konsorcjum W3C; ma ona obecnie status „Working Draft” (wersji roboczej).

Jak to wygląda?

Tutaj znajdziecie prosty przykład (potrzebny jest testowy nightly-build Firefoksa z mozilla-central lub w miarę nowe Safari lub Chrome).

Jak tego używać?

Specyfikacja definiuje własności:

transition-property

określa, jaka własność stylu ma podlegać efektowi przejścia

transition-duration

określa, jak długo ma trwać ten efekt

transition-timing-function

określa przyspieszenie lub spowolnienie animacji

transition-delay

określa opóźnienie z jakim ma zacząć się efekt

transition

skrót dla wszystkich pozostałych własności

Omówmy je pokrótce.

transition-property

Podajemy tutaj, jaka własność (lub jakie własności) mają być animowane. Jeśli nie określimy tej własności, lub podamy tu słowo kluczowe all, animowane będą wszystkie własności CSS, które tylko da się animować. Wartość none wyłącza efekty przejścia.

Przykład:

transition-property: color;

transition-duration

Tutaj podajemy czas trwania przejścia.

Przykład:

transition-duration: 5s;

Ta animacja będzie trwała 5 sekund.

transition-timing-function

Własność ta pozwala animacji zwalniać lub przyspieszać w trakcie jej trwania. Do określenia tych zmian wykorzystywane są sześcienne krzywe Béziera.

Dopuszczalne wartości to cubic-bezier(x2, y2, x3, y3), gdzie x2 i y2 oraz x3 i y3 to odpowiednio współrzędne punktów kontrolnych P₂ i P₃ krzywej (punkty P₀ i P₁są ustalone jako (0, 0) i (1, 1)).

Kilka szczególnie przydatnych wartości uzyskało także wygodne do zapamiętania aliasy:

Słowo kluczowe	Odpowiednik cubic-bezier
ease	cubic-bezier(0.25, 0.1, 0.25, 1.0)
linear	cubic-bezier(0.0, 0.0, 1.0, 1.0)
ease-in	cubic-bezier(0.42, 0, 1.0, 1.0)
ease-out	cubic-bezier(0, 0, 0.58, 1.0)
ease-in-out	cubic-bezier(0.42, 0, 0.58, 1.0)

Wartość linear oznacza po prostu liniową zmianę wartości, czyli tempo animacji będzie jednostajne. Pozostałe wartości z powyższej tabeli sprawiają, że animacja zwolni lub przyspieszy na początku lub na końcu.

Przykład:

transition-timing-function: linear;

transition-delay

Możemy tu podać opóźnienie, z jakim wykona się animacja. Wartość równa 0 oznacza brak opóźnienia. Dozwolone są również wartości ujemne (-x), wówczas animacja zacznie się natychmiast (tak, jak przy wartości 0), ale początkowa wartość animowanej własności będzie taka, jakby przejście trwało już od |x| sekund.

Przykład:

transition-delay: 0.5s;

transition

Własność transition to skrótowy zapis wszystkich pozostałych, w kolejności: property, duration, timing function, delay. Na przykład:

transition-property: color;
transition-duration: 5s;
transition-timing-function: ease-in;
transition-delay: 2s;

można krótko zapisać jako:

transition: color 5s ease-in 2s;

Zarówno własności transition-* jak i skrótowa własność transition mogą przyjmować wiele wartości równolegle, tj. można
określić efekt przejścia np. dla własności color oraz dodatkowo inny dla width:

transition: color 5s ease-in 2s, width 3s ease-out 3s;

Jak zrobić div, który rozwinie się po najechaniu kursorem?

Bardzo prosto:

HTML:

<div id="slideDiv">witaj świecie!</div>

CSS:

#slideDiv {
  width: 5px;
  height: 20px;
  overflow: hidden;
  background: green;
  color: #fff;
  -moz-transition: width 1s linear;
  -webkit-transition: width 1s linear;
}

#slideDiv:hover {
  width: 20px;
}

Ograniczenia obecnych implementacji

Specyfikacja jest dopiero w stadium roboczym, tak więc wszystko tutaj może się jeszcze zmienić. Zarówno Gecko, jak i WebKit implementują powyższe własności w tzw. przedrostkiem producenta. Oznacza to, że obecnie żaden kod z powyższych przykładów nie zadziała, dopóki nie poprzedzimy odpowiednim przedrostkiem wszystkich omawianych własności. Dla Gecko jest to -moz-, dla WebKitu: -webkit-.

Aby nasze przejścia obecnie działały w obu tych silnikach musimy niestety napisać je dwukrotnie (albo i potrójnie, jeśli chcemy zachować na przyszłość składnię bez przedrostków). W poniższym przykładzie odnośniki będą płynnie zmieniać swój kolor w ciągu pół sekundy od najechania na nie myszą:

a {
  color: #f00;
  -moz-transition: color 0.5s linear;
  -webkit-transition: color 0.5s linear;
  transition: color 0.5s linear;
}

a:hover {
  color: #0f0;
}

W przypadku dostępu do tych własności z poziomu JavaScriptu należy pamiętać o tym, że minus przechodzi w powiększenie następującej po niej litery, tak więc
do własności efektów przejścia z poziomu JS na razie dobieramy się w Gecko przez element.style.MozTransition, a w WebKicie przez
element.style.WebkitTransition.

Nie wszystkie własności są obecnie animowane. Szerszy zakres ma na razie WebKit (obsługuje np. transformacje -webkit-transform; Gecko na dzień dzisiejszy nie pozwala na przejścia dla -moz-transform), ale wkrótce Mozilla powinna tutaj dogonić Apple. :)

Ważna sprawa: ani Gecko, ani WebKit nie animują przejść od wartości w rodzaju auto do wartości liczbowej. Zmiany tutaj odbywają się niestety skokowo.

Poprawna degradacja

Deklaracje własności transition w przeglądarkach nie obsługujących efektów przejścia (w tym obecne wersje Opery, IE, Firefox 3.6 i starsze, stare WebKity) nie powodują żadnych problemów, po prostu wymiary czy kolory elementów zmienią się w nich skokowo, tak jak bez transition.

Czy już to stosować?

Na poważnych witrynach najlepiej będzie się wstrzymać, przynajmniej do czasu względnego ustabilizowania się specyfikacji i jej implementacji.
Ale nikt nie broni dzisiaj poeksperymentować! :)

Linki

• artykuł w blogu Surfin’ Safari
• bug 435441 – śledzący implementację w Mozilli
• CSS Transitions w wiki.mozilla.org